خبرنامه شماره ۷، دوره دوم (بهمن ماه ۱۳۸۶): امنیت انسانی و مسئولیت جهانی

فهرست

خیرمقدم: دبیر انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد
امنیت انسانی و مسئولیت جهانی: دکتر فریده شایگان
سخن پایانی: دکتر جمشید ممتاز

امنیت انسانی و مسئولیت جهانی
دکتر فریده شایگان

در دهه گذشته و در این سال های اولیه قرن بیست و یکم، شاهد تلاش هایی برای ایجاد روزنه هایی در اصل منع توسل به زور بوده ایم. دسته ای از این تلاش ها از طریق تفسیر موسعه حق دفاع مشروع به منظور تسری آن به دفاع مشروع پیشگیرانه و پیشدستانه صورت می گیرد که استادمان جناب آقای دکتر ممتاز در سخنرانی پر محتوای خویش در ۹ مهرماه گذشته در مرکز مطالعات عال یبین المللی به آن پرداختند. دسته دوم تلاش ها در جهت افزایش روزنه های اصل منع توسل به زور، از طریق کوشش برای مشروعیت بخشیدن به مداخله بشردوستانه با طرح نظریه “مسئولیت حمایت” صورت می گیرد.
نمی توان این تلاش ها را به عنوان اینکه در جهت تأمین منافع سیاست خارجی قدرت های بزرگ است، تماماً نفی کرد. جا دارد بپرسیم چه تحولی رخ داده است که دبیرکل سازمان ملل متحد، آقای کوفی عنان، شماری از دولت ها و تعداد قابل توجهی از علمای حقوق بین الملل در صدد متقاعد کردن جامعه بین الملل به پذیرش استثنائاتی بر اصل منع توسل به زور، بجز آنچه در منشور مقرر گردیده بر آمده اند. واقعیت آن است که پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی بلوک شرق، جهان با تهدیدات جدید و گسترده تری مواجه شده است که تجدیدنظر در برخی ا زوقاعد بنیادین نظم جهانی پی ریزی شده در ۱۹۴۵ در کنفرانس سانفرانسیسکو را ایجاب می کند. بعد از هر جنگ جهانی در قرن گذشته، قدرت های بزرگ برای پی ریزی نظم خود و به ویژه به منظور قانونمند کردن کاربرد زور گرد آمدند. میثاق جامعه ملل و منشور ملل متحد مبانی نظم جهانی را به ترتیب پس از جنگ اول و دوم جهانی پی ریزی کردند.

دریافت متن کامل خبرنامه (PDF)