نشرحقوقی عدلیه – پایگاه تخصصی حقوق و فقه رادیو قانون | مشاوره رایگان | مقاله حقوقی فقهی نوشته های مرتبط
مطبوعات در ایران ۸۹ سال عمر خود را در دوره قاجار ، ۵۳ سال را در دوره پهلوی و ۳۰ سال را در دوران جمهوری اسلامی گذرانده اند. این تقسیم بندی بر اساس سه دوره اصلی: قاجار ، پهلوی و جمهوری اسلامی تفکیک می شود. سی سال اخیر را نیز می توان به شش دوره فرعی تقسیم کرد: ۱- از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا مرداد ۱۳۵۸،۲- از مرداد ۱۳۵۸ تا اغاز جنگ تحمیلی،۳-دوران جنگ تحمیلی،۴- از صدور قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل تا ۱۳۷۱، ۵- از ۱۳۷۱ تا شهریور ۱۳۷۶ ، ۶- از شهریور ۱۳۷۶ تا امروز. اولین روزنامه ایرانی در زمان محمدشاه قاجار ,به همت میرزا صالح شیرازی , بعد از سفر به انگلیس پدید با نام اخبار پدید آمد. وی چاپخانه ای خرید و فنون ساخت و استفاده از مرکب را فرا گرفت و روزنامه خور را تاسیس و گسترش داد.
-پس از او امیر کبیر و دیگران بیش از پنجاه روزنامه را در داخل و خارج کشور نشر دادند.روزنامه های ارزشمند فارسی زبان دیگری در مصر , هند و عثمانی منتشر شد و حتی روزنامه های فارسی زبان دیگری در فرانسه و انگلیس منتشر شد.
– یکی از روزنامه های فارسی زبانی که در خارج ازایران منتشر می شد , روزنامه اختر بود که معمولا از چهار ستون تشکیل می شد, این روزنامه به حکم قاجارها خیلی زود در سال ۱۳۱۴ تعطیل شد.روزنامه وقایع الاتفاقیه به همت امیرکبیر تاسیس شد و به مدت ده سال به صورت هفتگی منتشر می شد , البته این روزنامه از شماره دوم به بعد نام گرفت و بعدها با نام دولت علٌیه ایران منتشر شد بعد ها روزنامه دیگری با تاسیس ادارات مطبوعات دولتی به روزنامه ها اضافه شد که به زبانهای فارسی , عربی و فرانسه منتشر می شد با نام «علمیه دولت علیه ایران» پس از آن روزنامه ایران , روزنامه شرف , روزنامه فرهنگ , روزنامه مریخ و… پا به عرصه گذاشتند که همگی در زمان ناصرالدین شاه و مظفر الدین شاه قاجار منتشر می شدند تمام روزنامه های این دوره به طریقه سنگی و با خط نستعلیق , گاه داخل کادر قرار می گرفت و گاه بین دو ستون فاصله گذاری می شد و گاه نه. اگرچه نام (کاغذ اخبار) به عنوان اولین روزنامه ایران ثبت شده و در پی آن نیز روزنامه‌هایی چون: وقایع‌اتفاقیه، عروه‌الوثقی و روزنامه دولت عِلیه ایران و بعدها نشریات د‌یگر که در استانبول و د‌هلی چاپ می‌شد‌ند و همچنین روزنامه‌های زمان رضاشاه؛ اما هیچ کد‌ام به صورت یومیه و رسمی ترتیب انتشار ند‌اشتند و گاه به صورت ماهانه بود‌ند و روزنامه اطلاق می‌شد‌ند. اولین روزنامه‌های رسمی کشور که با استقبال مرد‌م روبرو شده و توانستند در تمام طبقات و لایه‌های اجتماعی برای خود خوانند‌ه پیدا کنند روزنامه های (اطلاعات) و (کیهان) بود‌ند که به طور روزانه چاپ و پخش می‌شد‌ند. شماره اول روزنامه اطلاعات عصر یکشنبه ۱۹ تیرماه سال ۱۳۰۵ خورشید‌ی منتشر شد و شماره نخست روزنامه کیهان نیز در تاریخ ۶ خرد‌اد ۱۳۲۱ وارد جامعه مطبوعات شد.
اولین روزنامه‌نگار ایران
بی‌شک (محمد‌صالح شیرازی کازرانی) با نشریه کاغذ اخبار به عنوان اولین روزنامه‌نگار ایرانی نام خود را در تاریخ مطبوعات جاود‌انه کرده است. او در زمره د‌ومین گروه محصلان اعزام شده به خارج از کشور بود و کاغذ اخبار را در عهد قاجار منتشر کرد. نوشته‌های میرزا صالح به ویژه گزارش اش از سفر خود در سال ۱۲۲۷ قمری به اصفهان، کاشان، قم و تهران نشانگر ذوق و د‌انش و همچنین علاقه او به نگارش و روزنامه‌نگاری است. او بعدها در سال ۱۲۳۰ قمری برای تحصیل به انگلستان رفت و پس از چهار سال تحصیل در آن د‌یار و آموختن زبانهای خارجی انگلیسی و فرانسه و تاریخ و فن چاپ و حکاکی و طرز تهیه د‌وات، به ایران برگشت. او بعدها طی گزارشی با عنوان (سفرنامه انگلیس) به شرح رنج‌های خود طی سفر برای تحصیل پرد‌اخت و آن را به چاپ رساند.
روزنامه ها بر اساس تقاضا: وقتی انسان در سرزمین مادری خود نیست داشتن یک روزنامه آشنا آرامش بخش است و شاید به همین دلیل باشد که مسافران هتل های مختلف دنیا از سرویس NEWSPAPER DIRECT استقبال می کنند این سرویس ۲۰۰ روزنامه از ۳۵ کشور جهان با ۳۰ زبان را در اختیار علاقه مندان روزنامه ها قرار می دهد ریشه این ایده به کانادا باز می گردد و توسط یک شرکت مستقر در ونکوور از سال ۱۹۹۹ رواج داده شده است این کشور یک دفتر در نیویورک دارد روزنامه ها را از سراسر دنیا به صورت دیجیتالی در اختیار روزنامه خوانان قرار می دهد هر که با این شرکت قرارداد منعقد کند امکانات سخت افزاری و نرم افزاری بهره برداری از چنین سرویسی را دریافت می کند و به این ترتیب به مخاطبان این فرصت را می دهد تا روزنامه های دلخواه خود را از اینترنت دانلود کرده و از آنها پرینت بگیرند روزنامه هایی که به این ترتیب ظرف چند دقیقه دانلود می شوند در قطع A3 پرینت گرفته می شوند و از نظر شکل صفحات عین روزنامه اصلی چاپی هستند.استفاده از این سرویس علاوه بر هتل ها اکنون در کتابخانه ها موسسات پژوهشی خطوط هوایی و دریایی نیز عمومیت یافته است.
روزنامه حمایت:
روزنامه حمایت از سال ۱۳۷۹ پا به عرصه مطبوعات گذاشت که اولین و نخستین روزنامه حقوقی و قضایی کشور است که با هدف ارتقای سطح حقوقی و قضایی مخاطبان منتشر می شود. قسمت عمده مباحث و مطالب این روزنامه موضوعات حقوقی و قضایی است و البته موضوعات اجتماعی، سیاسی و ورزشی نیز در این روزنامه انعکاس می یابد.
مخاطبان این روزنامه عمدتا قضات دادگستری، وکلا، اساتید دانشگاه و البته زندانیان هستند و به بیشتر این روزنامه به شکل تخصصی در جامعه نمود پیدا کرده است. صاحب امتیاز روزنامه حمایت، سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی است و مدیر مسئول روزنامه آقای علی شمس است. سردبیر روزنامه محمود ضیائی فرد روزنامه یک دبیر تحریریه دارد و تحریریه نیز از خبرنگاران تخصصی تشکیل شده است که عمده خبرنگاران این روزنامه حقوقی و قضایی هستند. بخش روابط عمومی برای تسهیل امر معرفی روزنامه در جامعه و بین نهادها و موسسات پیش بینی شده است و وظیفه آن شناساندن روزنامه و ایجاد ارتباط و لینک بین مجموعه روزنامه با سایر سازمان ها و نهادها است.
همچنین روابط عمومی روزنامه حمایت در بخش فرهنگی با توجه به مشکلات روزنامه و بحران کاغذ برای رفع مشکلات با مسولان ذیربط مصاحبه های زیادی انجام داده تا مشکلات روزنامه مرتفع گردد.
نویسنده: تاریخچه روزنامه و روزنامه نگاری در ایران و جهان – نویسنده : سید غلامرضا فلسفی
منبع: انجمن روابط عمومی ایران
